Kiedy przechodzisz na dietę ketogeniczną i wchodzisz w ketozę, Twój organizm musi wytworzyć nowe, dominujące paliwo. Do tej pory była nim glukoza, a w ketozie głównym źródłem energii w organizmie są ciała ketonowe. No dobrze, ale czym są te ketony? Już tłumaczę 🙂

Czym są ketony?

Ciała ketonowe powstają w procesie rozkładu tłuszczu na mniejsze cząsteczki. W proces tworzenia ciał ketonowych zaangażowana jest głównie wątroba. Ketony są zużywane przez organizm jako źródło energii, kiedy nie dostarczamy odpowiedniej ilości glukozy.

Jakie ketony wyróżniamy? Czym się różnią?

Wyróżniamy 3 ciała ketonowe: kwas acetooctowy, kwas beta-hydroksymasłowy i aceton.

⚡️ 1. Kwas acetooctowy = acetooctan = AcAc

• Produkowany jest podczas utylizacji kwasów tłuszczowych
• Ulega przemianom do kwasu beta-hydroksymasłowego lub acetonu (czyli pozostałych dwóch ciał ketonowych)
• Nadmiar kwasu acetooctowego wydalany jest z moczem
• Można go wykryć np. za pomocą pasków Ketodiastix (przeznaczonych głównie dla osób z cukrzycą).
  Również w badaniach laboratoryjnych moczu „ketony” to jedynie kwas acetooctowy.
• Po samym stężeniu AcAc w moczu nie można powiedzieć, czy jest się w ketozie, czy nie.

⚡️ 2. Kwas beta-hydroksymasłowy = beta-hydroksymaślan = BOHB = BHB

• Produkowany jest z kwasu acetooctowego (tak, tego opisanego wyżej)
• Obecny we krwi, możliwy do zmierzenia za pomocą glukometru mierzącego poziom glukozy i ciał ketonowych.
• Główne paliwo energetyczne dla komórek podczas stanu ketozy!
• Mierząc BOHB można stwierdzić, czy jest się w ketozie czy też nie.

⚡️ 3. Aceton = Ac

• Produkt uboczny powstający podczas rozpadu kwasu acetooctowego – jest go najmniej ze wszystkich ciał ketonowych.
• Wydalany z organizmu głównie drogą oddechową, ale też przez skórę.
• Można go zmierzyć za pomocą specjalnych urządzeń.
• Po samym stężeniu Ac w oddechu nie można powiedzieć, czy jest się w ketozie, czy nie.

Dlaczego z moczu ani z oddechu nie można poznać, czy jest się w ketozie?

Odpowiedź jest banalnie prosta! Musimy się odnieść do definicji stanu ketozy: ketoza to stan, kiedy we krwi mamy >0.5 mmol/l BOHB. Co prawda niektóre źródła podają, że wystarczy już 0.3 mmol/l, ale sęk w tym, że w definicji nie ma słowa na temat acetooctanu w moczu ani acetonu w oddechu. Wszelkie przeliczniki istniejące na ten moment nie mają potwierdzenia w literaturze naukowej, więc pomiar z moczu i oddechu nie pozwala stwierdzić z całą pewnością, czy jesteśmy w ketozie. Natomiast pomiar z moczu nie jest totalnie bez sensu, o czym napiszę niebawem.

Dlatego jeśli chcesz sprawdzić jak się ma Twoja ketoza, badaj stężenie we krwi za pomocą glukometru.

Ketony – podsumowanie

• Ciała ketonowe to paliwo dla Twoich komórek.
• Powstają wtedy, kiedy w organizmie brakuje glukozy.
• Wyróżniamy 3 ciała ketonowe: kwas acetooctowy, kwas beta-hydroksymasłowy i aceton.
• Wszystkie ciała ketonowe pełnią w metabolizmie pewną rolę, ale by sprawdzić, czy na pewno jesteś w ketozie, sprawdzaj tylko stężenie BOHB we krwi.

Jeśli ta grafika Ci się podoba, zapisz ją i udostępnij w swoich mediach społecznościowych!

Potrzebujesz pomocy dietetyka w skomponowaniu jadłospisu? Zachęcam do kontaktu: kontakt@bodyhackers.pl.
Zapraszam również do odwiedzenia naszej grupy na facebooku poświęconej diecie ketogenicznej, a w szczególności keto-adaptacji.